Historia elektryfikacji w Polsce

 

 

 

 

Elektryczne Zespoły Trakcyjne
E 91 ( EW-51 )
EW-52
EW-53
EW-54

EW-55
EN- 56

EW- 90, 91, 92
ED-70

Elektrowozy
EL.100 (EP 01 )
EL.200
EP-02 (E 110)
EP-03 (E 150)
EU-04 (E 104 ) 
EU-05/EP-05 
EU-20 (E-05)

ET-21 - Chester Home   Page

Ciekawe zdjęcia elektrycznego taboru historycznego można zobaczyć TUTAJ i TU


W 1921, zgodnie z wnioskiem prof. Romana Podoskiego, podjęta została śmiała na owe czasy decyzja, że elektryfikacja przeprowadzona będzie mało rozpowszechnionym wówczas nowoczesnym systemem prądu stałego o napięciu 3000 V. Zastosowanie napięcia 3000V umożliwiło, bez stosowania bardzo dużego przekroju przewodów, stosunkowe rzadkie rozmieszczenie podstacji ( co około 20 km, a więc niewielką ich ilość ) oraz umożliwił pobieranie energii w postaci prądu 3- fazowego z istniejących elektrowni.

W roku 1926 ze względów finansowych nastąpił zastój w pracach, w 1928 roku został przyjęty szczegółowy harmonogram robót na lata 1928 do 1931 przewidujący uruchomienie zelektryfikowanej linii średnicowej w listopadzie 1931 roku.

Na początku 1931 Ministerstwo Komunikacji zwróciło się do większych przedsiębiorstw zagranicznych zajmujących się trakcją elektryczną o oferty na elektryfikację linii średnicowej z wariantem elektryfikacji również ruchu podmiejskiego na trzech liniach, na warunkach kredytowych. Na wezwanie Ministerstwa nadeszło 17 ofert, których porównanie potwierdziło celowość elektryfikacji klolei prądem stałym 3 kV, ale proponowane warunki kredytowe były nie do przyjęcia. Ciekawym jest, że nie było wśród nich żadnej oferty z Anglii, mimo że jak się okaże elektryfikacje przeprowadziły firmy angielskie.

2 sierpnia 1933 r. PKP zawarło umowę z dwoma firmami angielskimi: The English Electric Company oraz Metropolitan Vickers Electrical Company, mających doświadczenie w budowie urządzeń 3 kV, na zrealizowanie w ciągu 4 lat I etapu elektryfikacji WKW na warunkach kredytowych.

Odcinek Warszawa Wschodnia - Otwock był już gotowy 14 sierpnia 1936 r. a 15 grudnia tegoż roku nastąpiło uroczyste uruchomienie pociągów na odcinku od Otwocka do Pruszkowa

Datę tę uważamy za początek elektryfikacji PKP.

W 1937 roku, ruszyły pociągi elektryczne na odcinku Pruszków - Grodzisk Maz..   6 września na odcinku Grodzisk Maz.- Żyrardów a , 15 grudnia na ostatnim odcinku przewidzianym do elektryfikacji w I etapie, to znaczy od Warszawy Wschodniej do Mińska Mazowieckiego.

Dla utrzymania i napraw taboru elektrycznego składającego się początkowo z 6, a później 10 elektrowozów 4 osiowych serii EL 100 i EL 200 oraz 76 truj wagonowych niesymetrycznych elektrycznych zespołów trakcyjnych popularnie zwanymi jednostkami serii 91000 i 92000, a w kilka lat po wojnie jako EW - 51 i EW - 52 dla remontowanych w NRD, wybudowano w Warszawie Zachodniej przy ulicy Armatniej Główne Warsztaty Elektrotrakcyjne z przyległą do nich elektrowozownią na Grochowie.

Schemat Elektryfikacji WWK

1 września 1939

Od chwili wybuchu wojny pociągi jeździły jeszcze trzy dni i coraz bardziej nieregularnie z powodu rozpoczętych już w pierwszym dniu bombardowań linii i obiektów kolejowych przez lotnictwo niemieckie. Uszkodzenia sieci były naprawiane przez istniejące 2 pociągi sieciowe. Z działań wojennych, ocalały podstacje i kabiny sekcyjne, Na podstacjach Warszawa Zachodnia i Wschodnia uszkodzone były tylko rozdzielnie 35 kV, pozostałe podstacje nie były uszkodzone działaniami wojennymi, ale zostały częściowo zdewastowane przez okolicznych    "majsterkowiczów" . Siec trakcyjna była w wielu miejscach zniszczona a w wielu tak jak linie 35 kV poważnie uszkodzona.

Najpoważniejsze zniszczenia dotyczyły jednak taboru i jego zaplecza. Całkowitemu zniszczeniu uległy Główne Warsztaty Elektrotrakcyjne z elektrowozownią i magazynem. Spaliły się cztery elektrowozy, a dwa zostały bardzo poważnie uszkodzone, kilkanaście jednostek też spaliło się a , pozostałe doznały mniejszych lub większych uszkodzeń. Jednostki zostały też zdewastowane przez ludność, która powycinała z wagonów II kl. skórzane siedzenia z materacami z włosia a we wszystkich wykładziny podłogowe.

1940 rok

Przy bardzo dużym wysiłku polskiego zespołu pracowników trakcji pociągi ruszyły w 1940 roku na odcinkach Warszawa Wschodnia - Otwock - 15 kwietnia, Zachodnia - Żyrardów - 1 czerwca, a Warszawa Wschodnia - Miłosna jesienią tego roku. Szczególnie duże trudności były z uruchomieniem odcinka Miłosna - Mińsk między innymi dlatego, że początkowo z odcinka tego wykorzystywano przewody dla napraw pozostałych odcinków. Ostatecznie odcinek ten ukończono 15 listopada 1941 r. budując na nim siec jednodrutową z linką nośną o przekroju tylko 35 mm a nawet była tam jedna sekcja, w której funkcję liny nośnej spełniał drut jezdny.

Odbudowano i uruchomiono 40 jednostek 6 elektrowozów. w okresie późniejszym z 10 wagonów silnikowych zdewastowanych jednostek po połączeniu ich parami uzyskano 5 takich oryginalnych elektrowozów. Trafiły też do Warszawy 4 elektrowozy z kolei włoskich. 

1944 rok

Wybuch powstania warszawskiego zdezorganizował ,a wkrótce w znacznym stopniu zlikwidował komunikację podmiejską w węźle warszawskim, ograniczając ją do odcinka między stacjami Pruszków i Żyrardów. Trakcja elektryczna na prawym brzegu Wisły została zlikwidowana w wyniku natarcia wojsk radzieckich.

Pierwszy pociągi elektryczne ruszyły (wykorzystując ocalałą podstację Otwock) już 14 lipca 1946 r. na odcinku Warszawa Wschodnia - Otwock.

 

1945-1952

1952-1962

1962-1982

1982-1986

| Pociągi Sieciowe | HistoriaSiec Trakcyjna | Podstacje Trakcyjne | Galeria | Linki |