Jak zrobić własny film ?
Czym kręcić ?
Pierwszym dylematem, z jakim spotyka się początkujący filmowiec-amator, jest wybór kamery i osprzętu. Odpowiedź
zasadnicza na pytanie "jaki kupić sprzęt ?" brzmi - najlepszy na jaki Cię stać, co zwykle wprowadza w stan głębokiej
depresji i wyzwala stwierdzenie: "Fajnie, musiałbym przez rok nie jeść i nie pić" - powodowane błędnym zakłożeniem,
że pojęcia
"najlepszy" i "w pełni profesjonalny" są sobie równoważne. Założenie to - jest prawdziwe w odniesieniu do zaawansowanych
(profesjonalnych) zastosowań - nagrań studyjnych lub plenerowych, przy zastosowaniu bardzo drogich rozwiązań, na
stosowanie których, mogą sobie pozwolić jedynie producenci komercyjni - przygotowania planu, oświetlenia, zaplecza
dźwiękowego, itp., obsługiwanego przez liczną i dobrze
wyszkoloną ekipę. W takich warunkach, rzeczywiście ważny jest dobór technik VIDEO i ich zaawansowanie technologiczne.
Gdy jednak masz do czynienia z planem "naturalnym", którego nie przygotowujesz do pracy filmowej, a ekipa i zaplecze
techniczne ogranicza się do jednego operatora z jedną kamerą - zakup bardzo drogiej (profesjonalnej) kamery jest
bezcelowy, przy jej użyciu nie osiągniesz nic ponad to, co daje Ci do dyspozycji kamera do zastosowań
pół-profesjonalnych, lub dobrej klasy - do zastosowań amatorskich. Nie będziesz po prostu w stanie stworzyć na
planie warunków (czynników zewnętrznych), które wysokiej klasy sprzęt mógłby wykorzystać. Gdy już wyjaśniona została
sprawa klasy sprzętu, zajmijmy się doborem systemu rejestracji. Pod tym względem dostępny na rynku sprzęt, dzieli się
(przede wszystkim cenowo) na - analogowy i cyfrowy. Jeżeli zamierzasz nakręcone przez siebie filmy prezentować przede
wszystkim przy użyciu urządzeń AV (odtwarzacze VHS, Video CD, DVD* - system DVD wykorzysuje rozdzielczość większą niż
standardowa telewizyjna, jednak nie każdy telewizor jest w stanie ją wykorzystać, starsze telewizory wyświetlają obraz
nadawany przez odtwarzacze DVD w zaniżonej rozdzielczości - jak VHS) i nie będą wymagały specjalnej obróbki cyfrowej
(np.; przygotowania do publikacji komercyjnych, prezentacji kinowej, itp.), a przeznaczenie kwoty kilku tysięcy złotych na
zakup kamery w pełni cyfrowej, jest dla Ciebie obciążeniem finansowym, którego wolałbyś uniknąć - możesz zakupić
sprzęt analogowy: VHS, Hi8, Digital8 (Uwaga! O Digital8 nieco później). Jest to uzasadnione niską rozdzielczością
odbiorników TV, która wynosi 352x288 (europejski PAL) i 352x240 (amerykański NTSC) pikseli na całym ekranie, więc
absurdalnie niska w porównaniu do rozdzielczości monitorów komputerów osobistych (np.; najniższa możliwa rozdzielczość
pracy systemów z rodziny Windows, jest prawie dwa razy wyższa), jednak z uwagi na specyfikę budowy ich kineskopów
i zastosowane rozwiązania - obraz jest "rozmywany", w sposób umożliwiający jego odbiór w przyjaznej dla oka ludzkiego
formie. Sprzęt analogowy zaczyna się jednak nie sprawdzać, w sytuacji gdy chcesz przygotować film do publikacji
cyfrowej (na monitorze komputera osobistego (pracującego w wysokich rozdzielczościach), lub dokonać skomplikowanej
jego obróbki - wprowadzenia efektów specjalnych, skomplikowanych przejść (wszystkie produkowane obecnie kamery
umożliwiają edycję filmu "na gruncie", dając do dyspozycji biblioteki predefiniowanych prostych efektów), montażu,
itp. - jeżeli zamierzasz poddawać swoje obrazy takim zabiegom, to stanowczo odradzam Ci zakup sprzętu analogowego.
Kamery cyfrowe (dużo droższe od analogowych), zapewniają nieporównywalnie lepszą jakość obrazu, a przede wszystkim
jego elastyczność - w pełni współpracują z innymi urządzeniami cyfrowymi (komputery osobiste, telefony komórkowe),
zwracają obraz bez zniekształceń wynikających z niedoskonałości sprzętu do digitalizacji (*1\ tunerów TV -
wykorzystywanych do przechwytywania obrazów z kamer analogowych; *2\ digitalizacja - zmiana analogowej postaci
sygnału, na cyfrową). W przypadku zapisu cyfrowego, nie ma żadnego dylematu dotyczącego wyboru systemu - niepodzielnymi
władcami rynku stały się DV (system zapisu filmu) i DSC - system zapisu obrazów statycznych (fotografia cyfrowa, którą
umożliwiają opcjonalnie cyfrowe kamery VIDEO). Sprzęt cyfrowy należy stosować przede wszystkim do rejestracji obrazów,
do zastosować publikacji cyfrowych (jakież to analogiczne) - publikacji internetowych, DivX, DVD, SVCD i X(S)VCD,
dalszej złożonej obróbki cyfrowej. Nie ma oczywiście żadnych przeciwwskazań, żeby stosować je do zwykłych zastosowań
na potrzeby VHS i VCD - jeżeli jednak miałoby to być wyłączne przeznaczenie nakręconych przez Ciebie materiałów - nie
przepłacaj! kup kamerę analogową. Na koniec tego tematu chciałbym przestrzec Cię przed popularnym na naszym rynku
systemem Digital8, reklamowanym jako tanim systemem cyfrowym SONY - ceny tych kamer plasują się nieco poniżej
najtańszych kamer DV, przedstawiając możliwości kamer DV średniej klasy. Sztuczka polega na zastosowaniu cyfrowego
formatu zapisu, na analogowym nośniku 8 [mm]. Zastosowanie takiego rozwiązania podnosi w realny sposób jakość
zapisanego obrazu, lecz ogranicza sposoby jego wymiany - obraz ten jest wysokiej jakości tylko na kasetach Digital8
- jego transfer do urządzeń cyfrowych (komputer, telefon komórkowy), powoduje utratę jakości obrazu - jak w
urządzeniach analogowych - ponadto obraz zarejestrowany w tym systemie, praktycznie nie nadaje się do publikacji
w wysokich rozdzielczościach i złożonej obróbki cyfrowej. Polecam zakup w kamery DV takich firm jak JVC, Panasonic
i Sharp - firmy te zawarły porozumienie, które skoordynowało działania ich placówek badawczych, nad wspólnymi
projektami - co umożliwiło polepszenie (i tak wysokiej) jakości produktów, przy zachowaniu niższych niż konkurencja
cen (kamera DV JVC/Panasonic/Sharp, ma cenę porównywalną z kamerą Digital8 SONY, podczas gdy kamera DV SONY - jest
dużo droższa).
Jak digitalizować ?
Problem digitalizacji obrazu zaczyna się na poziomie podłączenia Twojej kamery do komputera i pytania: "Czy
warto kupować komercyjne oprogramowanie, gdy na rynku jest tak wiele darmowego, o podobnych możliwościach ?". Odpowiem,
że tak! Pomimo iż zastosowanie darmowego oprogramowania umożliwia (teoretycznie) uzyskanie tych samych efektów, co
komercyjnego - to pozbawia Cię wsparcia sprzętowego (oprogramowanie komercyjne, rozprowadzane jest zwykle łącznie
z kartą VIDEO,
co wyjaśnia: Dlaczego ta karta jest taka droga - nie płacisz wyłącznie za sprzęt, ale przede wszystkim za warsztat,
którego działanie - dołączony sprzęt wspomaga), oraz logistycznego (firmy zajmujące się produkcją i dystrybucją warsztatów
filmowych, ściśle współpracują z producentami sprzętu AV i RTV, udostępniając ci masę sterowników, kodeków i
oprogramowania wspierającego działanie konkretnych modeli sprzętu, umożliwiając Ci - wykorzystanie w pełni ich
możliwości). Stosując komercyjne oprogramowanie, unikniesz typowych problemów, z którymi borykają się użytkownicy
wyłącznie oprogramowania freeware i shareware, takich jak: "Mój sprzęt AV nie jest w pełni kompatybilny";
"Mam wybrakowane biblioteki kodeków"; "Program przekłamuje zawartość kasety"; "Wiele efektów jest niedostępnych";
"Brak pamięci masowej"; "Zbyt wolny komputer"; itp. Ponadto producent komercyjnego oprogramowania zapewnia Ci serwis,
oraz cykliczne uaktualnienia, możliwość wzbogacania bibliotek i rozudowę warsztatu, na bieżąco - wraz z rozwojem
technologii. Szczególnie polecam warsztaty firmy Pinnacle Data Systems Inc., które cieszą się opinią -
najlepszych na obecnym rynku oprogramowania. Samego oprogramowania dostępnego na rynku nie będę omawiał,
gdyż stosowane przez jego producentów rozwiązania, są przeróżne i opisane w załączonych instrukcjach, a jego dobór
do posiadanego modelu kamery, najlepiej powierzyć sprzedawcy w salonie komputerowym, w którym się zaopatrujesz.
Gdy nakręcisz już klip, poddasz go wymaganej obróbce, spotkasz się z dylematem - jak przygotować go do publikacji,
jak go skompresować (tworzenie prezentacji VHS, Hi8, czy DV, ogranicza się do podłączenia określonego
urządzenia i załączenia nagrywania, nie wymaga specjalnych zabiegów, natury programistycznej) ? Poniżej przedstawiam
opisy najpopularniejszych formatów i form ich stosowania - w tzw., "pigułce". Sam musisz ocenić swoje potrzeby (bo od nich przede wszystkim
zależy dobór formatu):
DivX
|
file: *.avi DivX
weight: low
quality(global): 2/3
res: max. 640 x 480
|
Jest to technologia, umożliwiająca wykorzystanie w pełni potencjału mikrokomputerów osobistych, których możliwości są
o wiele większe, niż odtwarzaczy AV opartych na innych technologiach (VHS, DVD). Opracowana została z myślą o
przechowywaniu pełnometrażowych filmów, na jednej lub dwóch płytach CD-R (zamiast na klika razy pojemniejszej i
wielokrotnie droższej płycie DVD), w jakości przewyższającej standardową jakość telewizyjną, reprezentowaną
przez VHS, czy VCD. DivX jest ponadto technologią elastyczną, umożliwiającą dobranie stopnia kompresji i strumienia
danych, do potrzeb (narzędzia do tworzenia klipów DivX pozwalają na ich optymalizację, w celu najefektywniejszego
zagospodarowania miejscem w pamięci masowej - np.; płycie(ach) CD-R). Metody kompresji tego formatu są bardzo
wydajne, umożliwiają uzyskanie dość wysokiej jakości obrazu, w stosunku do objętości pliku. Zdecydowaną ich wadą
są duże wymagania sprzętowe, filmy skompresowane w technologii DivX, mogą oglądać tylko posiadacze najszybszych
maszyn na rynku, pozostali muszą zadowolić się ich innymi wersjami, o mniejszej rozdzielczości, lub zakodowanymi w innych
technologiach, przeważnie większych objętościowo, gorszej jakości, lub po prostu droższych. W Cyber Kinematografie
filmy skompresowane DivX, rozgraniczone są na trzy kategorie: DivX-FULL - klipy w największej dla tej technologii
rozdzielczości 640x480 punktów; DivX-VCD Resolution - klipy skompresowane DivX, ale w rodzielczości VCD,
umożliwia
to przesłanie prze internet małego pliku i proste skonwertowanie do formatu VCD (dla zainteresowanych); DivX-Low
- wszystkie pozostałe, w niestandardowych rozdzielczościach.
|
Video CD
|
file: *.mpg MPEG1
weight: large
quality(global): 3/3
res(PAL): 352 x 288
(NTSC): 352 x 240
|
Jest to technologia stanowiąca alternatywę dla drogich DVD i wymagających DivX (pierwsze wymaga stosowania wydajnych
nośników, drugie - maszyn o potężnych mocach obliczeniowych), umożliwiając zapisanie pełnometrażowego filmu, na
zwykłej płycie CD-R i odtworzenie go na maszynie o niedużej mocy obliczeniowej. Płyty VCD są również czytane przez
prawie wszystkie, a wszystkie nowoczesne odtwarzacze DVD. Ograniczenia jakie daje technologia VCD w stosunku do DVD
i DivX - to niska rozdzielczość (telewizyjna) i zmniejszony - co za tym idzie - strumień danych (przez co uzyskuje
się jakoś obrazu VHS), oraz kilkukrotnie większy plik, niż dobrze skompresowany DivX. Jak więc widać VCD jest próbą
znalezienia kompromisu pomiędzy jakością, a wymaganiami - moim zdaniem bardzo udaną. Film zapisany na płycie VCD
można odtwarzać na swoim PC-ecie, jak również pochwalić się nim nie skomputeryzowanym znajomym, posiadającym odtwarzacz
DVD, z zachowaniem jakości VHS. VCD pozwala również, na stworzenie na płycie własnego menu - tak jak w DVD. Wypalenie
płyty VCD - umożliwiają wszystkie praktycznie programy, obsługujące nagrywarki CD-R i CD-RW. Niestety! Ze względu na
objętość plików, standard ten nie nadaje się do publikacji internetowych i powinien znajdować się w nim wyłącznie -
jako plik "do ściągnięcia" (zalecane jest, aby jego rozszerzenie zmienić na nierozpoznawalne dla systemu).
|
Microsoft Multimedia
|
file: *.mpg MPEG1
weight: large
quality(global): best
res: 384 x 288
|
Jest to standard oparty na technologii VCD, zmodyfikowany i przystosowany wyłącznie do odtwarzania z wykorzystaniem
mikrokomputera osobistego. Różni się on od VCD zwiększoną rozdzielczością obrazu (384x288, zamiast 352x288 punktów)
- co dostosowuje obraz do proporcji ekranu mikrokomputera (proporcje ekranu telewizyjnego i mikrokomputera, nieco się
różnią - obraz telewizyjny jest bardziej "rozciągnięty" w poziomie), oraz zwiększonym strumieniem (1500, zamiast
1150 Kbit/s) - co w widoczny sposób polepsza obraz (wyostrza go, eksponuje szczegóły, nie wygładza nadmiernie tzw.;
"przejść"). Podobnie jak VCD nie wymaga dużych mocy obliczeniowych, a plik wynikowy jest stosunkowo duży. Nie
nadaje się do publikacji internetowych - podobnie jak VCD, powinien występować w nim wyłącznie jako plik
"do ściągnięcia", ze zmienionym rozszerzeniem.
|
MPEG
|
file: *.mpg MPEG1
weight: medium
quality(gl.): 1/3; 2/3
res: 192 x 144
|
MPEG (można powiedzieć) jest starą wypróbowaną i wciąż rozwijaną technologią zapisu form multimedialnych -
wykorzystywana w prawie wszystkich technologiach zapisu obrazu i dźwięku: VCD (MPEG1); SVCD, X(S)VCD (MPEG1/2);
DVD (MPEG2); DivX, ASF, nAVI (MPEG4). Służy ona zatem wspomaganiu kodowania i budowaniu w oparciu o nią standardów
o określonej elastyczności, własnościach i wymaganiach - w zależności od potrzeb ich twórców - zakodowaniu o dowolnej
rozdzielczości i strumieniu. Technologia MPEG nastawiona jest na kodowanie obrazów wysokiej jakości, na potrzeby
stacji roboczych i odtwarzaczy zewnętrznych (nie współpracujących z popularnymi systemami mikrokomputerowymi),
więc jego zastosowanie w publikacjach internetowych, jest również marginalne. Jednak na jego potrzeby wykształciły
się dwa standardy, wykorzystujące tę technologię w sposób bezpośredni - MPEG1, 192x144 px, 256 lub 512 KBit/s.
Obraz w ten sposób zakodowany jest średniej (512 Kbit/s), lub niezbyt dobrej (256 Kbit/s) jakości, a plik wynikowy
średniej wielkości (ok. 3x większy niż tej samej jakości DivX). Jednak góruje nad DivX’em bardzo niskimi wymaganiami
sprzętowymi i zgodnością ze starszymi przedstawicielami odtwarzaczy (nie obsługujących jeszcze DivX) - więc może
stanowić alternatywę dla posiadaczy sprzętu o małej mocy obliczeniowej. Pliki te nadają się do publikacji internetowych,
jednak z uwagi na spore (w porównaniu z DivX i Real Video) rozmiary, nie powinny być adresowane do użytkowników
zwykłych modemów (14 - 56 Kbit/s).
|
Real Video
|
file: *.rm RVideo
weight: low
quality(global): 3/3
res(1): 320 x 240
res(2): 240 x 180
res(3): 160 x 120
|
Jest to technologia stworzona wyłącznie na potrzeby internetu - obraz w ten sposób kodowany, jest średniej lub
wysokiej jakości, umożliwia przesyłanie go w małych plikach, dogrywających się w trakcie jego odtwarzania. Taki
też był zamysł twórców technologii - tworząc plik decydujesz: Gdzie ma być publikowany (można go ukryć,
udostępniając wyłącznie on-line), do przesyłania jakimi złączami będzie przystosowany (decyduje to o jakości
obrazu). Technologia Real Video, umożliwia również transmisję w czasie rzeczywistym, prosto z kamery internetowej.
Jej zaletą są również małe wymagania sprzętowe. Niestety! klipy Real Video są - mówiąc żartobliwie - zgodne
wyłącznie ze sobą samym, nie nadają się do konwersji, czy wykorzystania w innych formach (zwłaszcza technologiach
wykorzystujących kompresję MPEG) - jako pliki przeznaczone do odtwarzania z wykorzystaniem stacji roboczych
(jest to możliwe i stosowane przez internautów (głównie w odniesieniu do filmów dla dorosłych, gdzie liczy się
wyłącznie forma), ale ze względu na jakość (w porównaniu z innymi technologiami, przeznaczonymi do odtwarzania
ze stacji roboczych) publikacji - mijające się z celem), czy zewnętrznych odtwarzaczy (w ogóle niemożliwe). Tę
technologię należy wykorzystywać przede wszystkim i wyłącznie do publikacji internetowych, dla których została
stworzona i góruje wśród nich ponad wszystkimi innymi.
|
DVD
|
file: *.mpg MPEG2
weight: very large
quality(global): best
res: 720 x 576
|
Jest to technologia, przedstawiająca najwyższą (jak do tej pory) jakość obrazu i dźwięku, przenosząca doświadczenia
i technologie stosowane w prezentacjach przeznaczonych dla stacji roboczych, na zewnątrz - t.j. domowych odtwarzaczy
VIDEO. Pliki DVD mają bardzo dużą objętość (przez co wymagają stosowania drogich i pojemnych nośników) oraz maszyn,
o dużych mocach obliczeniowych (6000 Kbit/s). Wypalenie płyty DVD-ROM, wymaga użycia specjalnej
nagrywarki DVD (bardziej zaawansowanej, od wykorzystywanych powszechnie CD-R i CD-RW). Możliwe jest również zastosowanie
zwykłych płyt CD-R, lecz za względu na rozmiary plików, umożliwiają one zapisanie co najwyżej 15 - 20 min. filmu.
Jakość obrazu jest
bardzo wysoka, nieporównywalnie wyższa niż w każdej innej - omówionej wcześniej - technologii. Nie nadaje się do
publikacji internetowych, jest również mało praktyczna w archiwizacji na stacjach roboczych. Klipy DVD powinny być
przechowywane na płytach DVD-ROM (względnie CD-R/RW), a w internecie wyłącznie jako pliki "do ściągnięcia", ze
zmienionym rozszerzeniem i ostrzeżeniem o konieczności użycia szybkiego łącza.
|
|
